Split payment – zmiany w VAT od 1 listopada 2019

Split payment – mechanizm podzielonej płatności (MPP) – od 1 listopada 2019 r. skończy się dobrowolność w stosowaniu MPP i stanie się obowiązkowy przy transakcjach związanych z towarami lub usługami określonego rodzaju. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany wynikające ze znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

1.Czym jest split payment?

MPP to rozwiązanie, które polega na podziale płatności za nabyty towar lub usługę pomiędzy dwa rachunki bankowe:

• kwota netto trafia na rachunek rozliczeniowy dostawcy (wskazany na fakturze lub umowie), którym może swobodnie dysponować,
• kwota podatku VAT trafia na wyodrębniony rachunek VAT dostawcy (tworzony „z urzędu” przez bank), którym może dysponować w ograniczonym zakresie (opisane w pkt.7 i 8).

 2.Od kiedy obowiązuje?

MPP to rozwiązanie które funkcjonuje już od 1 lipca 2018 r., stosowane na zasadach dobrowolności.  Od 1 listopada 2019r. stanie się obowiązkowy przy transakcjach związanych z towarami lub usługami określonego rodzaju.

 3.Kogo obowiązuje?

MPP dotyczy towarów lub usług wymienionych w załączniku numer 15 do znowelizowanej ustawy VAT ( link poniżej ), obejmuje katalog 150 towarów lub usług, takich jak np.:

• surowce (węgiel ,koks, brykiet), wyroby stalowe, rury, pręty,
• metale szlachetne (złoto, srebro), metale kolorowe (aluminium, ołów, cynk, miedź),
• paliwa, oleje, smary,
• elektronikę (komputery, dyski twarde, telefony, konsole, aparaty),
• części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
• odpady i surowce wtórne,
• roboty budowlane, łącznie z wykonawcą i podwykonawcą,

Zwracamy uwagę iż MPP co do zasady zastępuje dotychczasową metodę odwrotnego obciążenia, ale również obejmuje inne transakcje.

 4.W jakich sytuacjach stosować ?

Obowiązek stosowania MPP dotyczy sytuacji, w których spełnione są łącznie następujące warunki:

• wartość transakcji udokumentowana fakturą przekroczy kwotę 15.000 zł brutto (lub równowartość),
• co najmniej jedna pozycja z faktury znajduje się w załączniku numer 15 znowelizowanej ustawy o VAT,
• sprzedawca oraz odbiorca są podatnikami – transakcja B2B, niezależnie czy nabywcą jest podatnik VAT czynny czy zwolniony,
• obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług oraz data wystawienia faktury przypada później niż 31 października 2019 r.

 5.Obowiązki i sankcje po stronie sprzedawcy ?

• posiadanie rachunku rozliczeniowego w banku oraz wyodrębnionego rachunku VAT (dotyczy głównie osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i posługujących się do tej pory ROR),
• umieszczanie adnotacji na fakturze „mechanizm podzielonej płatności”,

• w przypadku braku oznaczenia na fakturze „mechanizm podzielonej płatności” – dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającego na towary lub usługi objęte MPP udokumentowanych tą fakturą , chyba że nabywca przy płatności tej faktury zastosuje MPP,

• sprzedawca może uniknąć konsekwencji w przypadku źle oznaczonej faktury, jeżeli nabywca opłaci ją przy zastosowaniu MPP,
• ryzyko poniesienia odpowiedzialności karnej skarbowej zagrożonej karą grzywny.
• sankcje w VAT nie będą ustalane dla podatnika będącego sprzedawcą – w przypadku osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe,

6.Obowiązki i sankcje po stronie nabywcy ?

• za towary lub usługi z załącznika nr 15 znowelizowanej ustawy VAT, płacić przy zastosowaniu MPP nawet jeśli na fakturze od dostawcy nie ma adnotacji „mechanizm podzielonej płatności,
• jeżeli nabywca, pomimo obowiązku, nie zastosuje MPP – dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającego na towary lub usługi objęte MPP, chyba że sprzedawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury zawierającej towary lub usługi objęte MPP,
• od 1 stycznia 2020r brak możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków wynikających z faktur opłaconych z naruszeniem obowiązku zastosowania MPP; co ważne, wyłączenia z kosztów podatkowych nie stosuje się, jeżeli  sprzedawca nie umieścił na fakturze oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”, w przypadku, gdy faktura której dotyczy obligatoryjny MPP zawiera pozycje również spoza załącznika nr 15, konsekwencje w zakresie braku możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odnoszą się tylko do pozycji z tego załącznika
• ryzyko poniesienia odpowiedzialności karnej skarbowej zagrożonej karą grzywny.
• sankcje w VAT nie będą ustalane dla podatnika będącego nabywcą- w przypadku osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe,

7.Co można opłacać z wyodrębnionego rachunku VAT ?

Od 1 listopada 2019 r. możliwe będzie przeznaczenie środków pieniężnych zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku VAT na zapłatę zobowiązania z tytułu:

• podatku od towarów i usług VAT (jak dotychczas),
• podatku dochodowego od osób prawnych CIT,
• podatku dochodowego od osób fizycznych PIT,
• podatku akcyzowego,
• należności celnych,
• składek ZUS.

8.Jak można uwolnić środki zgromadzone na wyodrębnionym rachunku VAT ?

• wniosek do US – sprzedawca może złożyć pisemny wniosek (link poniżej) do naczelnika US o zgodę na przeniesienie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy. Urząd skarbowy rozpatruje wniosek w terminie 60 dni i wydaje decyzję o zgodzie lub odmowie przekazania środków z rachunku VAT,
• regulowanie zobowiązań wobec kontrahentów przy zastosowaniu MPP , również tych nie obligatoryjnych – możliwość dokonywania zbiorczych przelewów za więcej niż jedną fakturę pod warunkiem, że zapłata będzie dotyczyła wszystkich faktur otrzymanych od tego samego dostawcy i będzie dotyczyła ściśle określonego okresu rozliczeniowego (zakładając, że regulowana będzie cała kwota podatku VAT z tych faktur). W miejscu informacji o numerze faktury, płatnik będzie wpisywał okres, za który dokonywana jest dana płatność. Okres rozliczeniowy nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy. Przy wyborze zbiorczego przelewu na rzecz jednego kontrahenta, podatnik będzie zobowiązany do zastosowania MPP dla zobowiązań ze wszystkich otrzymanych od niego faktur w danym okresie, bez względu czy dana faktura jest objęta obowiązkowym MPP, czy też nie.

9.Jak rozliczać faktury w okresie przejściowym?

W sytuacji gdy podatnik dokonał dostawy towarów lub świadczenia usług, wymienionych w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 do ustawy o VAT:

• przed 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po 31 października 2019 r.,
• po 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed 1 listopada 2019 r.,

– stosuje się przepisy w brzmieniu obowiązującym sprzed 1 listopada 2019 r.

10. Problemy praktyczne – objaśnienia podatkowe MF z dnia 23 grudnia 2019 r.

Faktoring

W sytuacji, w której nabywca towarów lub usług płaci należność do faktora, w związku z przeniesieniem przez dostawcę praw do wierzytelności za dostawę towarów lub usług na faktora, dla nabywcy ma zastosowanie obowiązek dokonania płatności w MPP do faktora. Oznacza to, że nabywca płacący do faktora jest objęty reżimem regulacji obligatoryjnego MPP, jeżeli są spełnione ustawowe przesłanki do zapłaty w MPP. W takim wypadku płatność do faktora powinna być dokonana w MPP.

Potrącenia wierzytelności

Jeżeli należność z faktury dotyczącej nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 zostanie uregulowana w drodze potrącenia, obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności nie obejmuje kwoty objętej potrąceniem. Jeżeli po dokonaniu wzajemnego potrącenia pozostała jeszcze kwota do zapłaty, różnicę tę należy uregulować zgodnie z założeniami obligatoryjnego mechanizmu podzielonej płatności (wartość potrącanej faktury przekraczała 15.000 PLN)

Płatności w obcych walutach

Nie jest możliwe dokonanie zapłaty na rachunek VAT w walutach obcych. Umówienie się na transakcję w walucie innej niż złoty nie zwalnia jednak z obowiązku stosowania obligatoryjnego MPP. W przypadku transakcji walutowych, dotyczących towarów lub usług objętych obligatoryjnym MPP, należy zatem dokonać dwóch płatności:

1. kwoty odpowiadającej kwocie VAT za pomocą komunikatu przelewu na rachunek VAT w złotówkach, według kwoty VAT wskazanej w złotówkach na fakturze,
2. kwoty netto – ta część powinna być opłacona odrębnym przelewem w obcej walucie lub może być rozliczona w inny sposób.

Płatności zbiorcze

W MPP pojawia się nowa możliwość dokonywania jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę. W takim przypadku komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury wystawione dla podatnika w danym okresie od jednego dostawcy i zawierać całą kwotę podatku VAT wykazanego na tych fakturach. Okres ten nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc. Przez miesiąc w tym przypadku należy rozumieć miesiąc kalendarzowy, tak jak to jest rozumiane konsekwentnie w całej ustawie.

Zaliczki

Mechanizm podzielonej płatności znajduje zastosowanie do wpłacanych przed wystawieniem faktury zaliczek. Jeżeli podatnik dokonuje wpłaty na poczet takiej zaliczki, wówczas w komunikacie przelewu w miejsce numeru faktury powinien wpisać wyraz „zaliczka”. Rozwiązanie to dotyczy zarówno obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności, jak i dobrowolnych płatności w tym mechanizmie. Należy pamiętać, że w przypadku płatności zaliczek o tym, czy powstaje obowiązek zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności decydują zasady ogólne, a więc wartość brutto faktury oraz przedmiot transakcji (nabycie towarów lub usług z załącznika nr 15).

Płatności kartą

W przypadku transakcji objętych obowiązkowym split payment, nie jest możliwe dokonywanie płatności w innych formach niż komunikatem przelewu. Płatność w innej formie (np. kartą płatniczą) może spowodować poniesienie sankcji.

Załącznik nr 15 znowelizowanej ustawy VAT

Wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT